Metoda krótkoterminowa skoncentrowana na rozwiązaniach w pracy z dzieckiem
mgr Kamila Lichosik
TERAPIA SKONCENTROWANA NA ROZWIĄZANIACH (TSR)
Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach pochodzi z lat 60-ych. U źródeł inspiracji powstania metody, znajduje się znany amerykański psychiatra Milton H.Erickson – uznawany za pioniera terapii krótkoterminowej. W Polsce idea tej metody wprowadzona została po raz pierwszy w latach 90-ych.
Filozofia centralna TSR koncentruje się wokół trzech założeń:
- Jeśli się dowiesz, co DZIAŁA, rób tego więcej.
- Jeśli coś nie działa, nie rób tego więcej. RÓB COŚ INNEGO.
- Jeśli coś się NIE ZEPSUŁO – nie naprawiaj tego.
Podstawowe założenia metody TSR zakładają, iż ludzie są pełni zasobów, zdolni do szybkiego powrotu do zdrowia i nieustannie wykorzystują to, aby dokonywać zmiany. Istnieje silna wiara w to, iż większość ludzi ma mądrość, siłę i doświadczenie, aby dokonywać zmian. Wszyscy obecni na sesji czują się równi, nie odczuwają wyższości terapeuty. Klient jest ekspertem od swojego życia i zachodzących w nim zmian. Terapeuta natomiast jest ekspertem od pomocy w określonej metodzie, wspomagającym człowieka w procesie zmian. Posiada on wiedzę naukową, praktyczną, którą może dzielić się z klientem, lecz to on decyduje o swojej przyszłości.
Celem terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach jest pożądana przez klienta przyszłość oparta na budowaniu rozwiązań, nie problemów. Żadna sytuacja problemowa nie trwa cały czas w życiu klienta – istnieje moment wyjątku, gdzie problem nie występował lub występował w mniejszym natężeniu, który może zostać wykorzystany przez klienta i terapeutę do budowania wspólnego rozwiązania. Terapeuta pomaga klientowi w znajdowaniu alternatyw do ich obecnych złych wzorców zachowań, wzorców poznawczych interakcyjnych, w obrębie których obecnie funkcjonuje. Podstawową umiejętnością terapeuty jest tzw. not knowing, czyli skłonność do „nie wiedzenia”, co oznacza, że terapeuta nigdy nie zna a priori znaczenia i sensu postępowania swoich klientów. Potwierdzone jest również, że małe zmiany prowadzą do większych zmian. W metodzie tej, nie ma prostych rozwiązań, które pasują do każdego klienta. Rozwiązania do których dążymy, niekoniecznie są bezpośrednio związane z jakimkolwiek zidentyfikowanym przez klienta lub terapeutę problemem.
Czym jest program „Dam Radę”?
Metoda ta powstała w celu pomagania dzieciom w uczeniu się umiejętności przezwyciężenia problemów emocjonalnych i behawioralnych za pomocą rodziny, przyjaciół i innych bliskich im osób.
W jakich grupach wiekowych jest użyteczna?
Metoda ta powstała z myślą o dzieciach w wielu od trzech do dwunastu lat, lecz jej zasady odnieść można również do nastolatków, jak i dorosłych.
Kto może posługiwać się metodą „Dam radę!”?
Metoda „Kids’ skills – Dam radę!” jest na tyle prosta i bezpieczna, że może być wykorzystywana przez szerokie grono, od psychologów, terapeutów, przez nauczycieli, pracowników społecznych, aż do rodziców, przy niewielkim wsparciu profesjonalistów. Nadaje się dla każdego, kto pracuje z dziećmi i pomaga im przezwyciężać problemy.
Podstawowa idea metody „Kids’ skills – Dam radę!”
Podstawowa idea metody „Dam radę” powstała od kwestii tego, iż dorośli często postrzegają problemy dziecka jako symptomy głębszych zaburzeń, podczas gdy dzieci uważają problemy za wynik braku umiejętności, których muszą się nauczyć. Przyjmuje się tu perspektywę dziecka. Celem metody jest zachęcenie dziecka i pomoc mu w zdobyciu umiejętności, których potrzebuje, by przezwyciężyć swoje problemy. Metoda ta zakłada zaangażowanie we wsparcie dziecka jego najbliższych, przyjaciół i szkołę/przedszkole.
Co wyróżnia metodę „Dam radę!”?
Zaletą metody „Dam radę” jest fakt, że choć dzieci unikają rozmów o swoich problemach, chętnie i z przyjemnością uczą się nowych umiejętności. Kolejną z zalet jest także traktowanie w metodzie rodziców jako partnerów i powierzenie im zadania wspierania dziecka.
W jakich sytuacjach można stosować program „Dam radę!”?
Metoda „Kids’ skills – Dam radę!” sprawdza się w szerokim spektrum problemów. Dowiodła swej użyteczności w sytuacjach lęku, zaburzeń koncentracji, złych nawyków, napadów złości, problemów z jedzeniem i snem, korzystania z toalety, niewłaściwego zachowania itp. Pomagając zyskać kontrolę nad swoim życiem może również pomóc złagodzić symptomy poważniejszych zaburzeń psychicznych. Można powiedzieć, iż jest użyteczna w przypadku każdego problemu, który można złagodzić ucząc się określonej umiejętności.
Stosowanie metody „Kids’ skills – Dam radę!” a etyka
Metoda ta jest bezpieczna, w najgorszym przypadku może okazać się po prostu nieskuteczna. Jak każde narzędzie może zostać użyta do promowania zmian niewłaściwych lub wątpliwych etycznie, np. w sytuacji, gdy uczymy dzieci jak zwiększyć swoje wysiłki, podczas gdy wykorzystują już wszystkie swoje możliwości. Zagrożenie to może zniwelować fakt, iż dzieci mają wpływ na wybór określonej umiejętności, z w projekcie zaangażowane są osoby ważne w życiu dziecka, które mogą okazać mu wsparcie.
Należy również zaznaczyć, iż metoda nie jest lekarstwem na wszystkie problemy. Jest to jedynie sposób na pomoc dzieciom w problemach, które można przezwyciężyć, ucząc się nowych umiejętności. Nie powinna zastępować pomocy lekarskiej oraz interwencji chroniących dziecko, gdy są one wskazane.
