mgr Agata Bańczyk
Masturbacja dziecięca – jak sobie z nią radzić?
Freudowska teoria rozwoju psychoseksualnego
Seksualność dziecięca może wydawać się dość kontrowersyjnym tematem. Tymczasem jest to zjawisko normatywne, istotne na poszczególnych etapach rozwojowych. Ważną z perspektywy tej problematyki postacią jest Sigmunt Freud, twórca nurtu psychoanalitycznego. W swoich pracach Freud promował podejście podkreślające, że dzieciństwo jest okresem kluczowym dla kształtowania się osobowości oraz zachowań przejawianych w dorosłości.
Freudowska teoria rozwoju psychoseksualnego dzieli okres dzieciństwa na pięć stadiów. Nieprawidłowe „przejście” któregoś z nich może sprawić, że rozwój jednostki zatrzyma się na konkretnym stadium lub rozwinie się fiksacja. W obu przypadkach objawy niepowodzenia mogą wpływać na życie dorosłe.
Z perspektywy teorii Freuda za szczególny czas, gdy w dziecku wzrasta zainteresowanie seksualnością, można uznać stadium falliczne, przypadające na okres pomiędzy 3. a 6. rokiem życia. Zachowania dominujące na tym stadium będą miały na celu stymulację sfer erogennych. Na tym etapie sferą erogenną (dającą wyjątkową przyjemność) stają się zewnętrzne narządy płciowe – penis i łechtaczka. Zarówno u chłopców, jak i dziewczynek penis staje się organem, które powoduje szczególne zainteresowanie. Jego brak jest przez dzieci postrzegany jako niedostatek.
Identyfikacja tożsamości seksualnej przebiega poprzez identyfikację z rodzicem tej samej płci. Jej przejaw jest zauważalny w zabawach, podczas których dzieci odgrywają role męski lub żeńskie, jako proces utożsamiania się z matką bądź ojcem.
Zainteresowanie narządami płciowymi będzie miało odzwierciedlenie w zabawach. Przykładem może być „zabawa w doktora”- jedno z dzieci przyjmuje rolę doktora, a drugie pacjenta, który musi się rozebrać, aby doktor mógł go przebadać. W tego typu zabawach dzieci poznają swoje ciała – istniejące pomiędzy nimi podobieństwa oraz różnice. „Badania lekarskie” mogą odbywać się zarówno pomiędzy dziećmi tej samej oraz przeciwnej płci.
Rozmowy z dzieckiem o seksualności
W tym czasie mogą pojawiać się pytania budzące w rodzicach zakłopotanie, np. Dlaczego dziewczynki nie maja penisa? Zmieszanie oraz zbywanie dziecka może mieć odwrotny skutek – dziecko zacznie częściej prezentować zachowania nawiązujące do sfery seksualnej, aby prowokować rodziców, u których dostrzegły dramatyczną reakcję.
Dlatego fakt czy rodzic podejmie z dzieckiem rozmowę na temat seksualności oraz sposób, w jaki to zrobi, są istotną kwestią. Dziecko w każdym wieku można wytłumaczyć podstawowe różnice pomiędzy ciałem kobiety a mężczyzny. Przy każdej rozmowie podejmującej ten ważny temat rodzic powinien zachować spokój oraz cierpliwie wysłuchać dziecka.
Cenny wyznacznikiem rozmowy o seksualności jest dostosowanie się do tempa dziecka – dozowanie informacji do tych, które w tym czasie jest w stanie przyjąć. Gdy będzie gotowe zacznie zadawać kolejne pytania dotyczące seksualności człowieka. Nie należy unikać tematu podjętego przez dziecko, lecz jednocześnie uświadamiać je stopniowo. Jest to ważne ponieważ pytania zadawane przez dziecko często są wynikiem etapu rozwojowego, na którym się znajduje. Dlatego podążanie za dzieckiem może pomóc w budowaniu naturalnego i swobodnego podłoża do odnajdywania się przez nie we własnej seksualności.
Wprowadzanie dziecka w tematykę seksualności w pewnością może wiązać się z poczuciem skrępowania, a nieraz wręcz budzić opór. Jednak należy pamiętać, że jest to obszar ważny z perspektywy całościowego rozwoju. Dlatego ważna jest postawa, jaką rodzic będzie przyjmował oraz ciepła i swobodna atmosfera, podejmowanej w tej kwestii rozmowy.
BIBLIOGRAFIA:
M. Nowak, A. Gawęda, M. Janas-Kozik, Fizjologiczny rozwój psychoseksualny dzieci i młodzieży, „Seksuologia Polska”, 2010, 8(2), s: 64-70
